در این راهنما بررسی می‌کنیم که چگونه می‌توان با بهره‌گیری از دستورات dd، ابزار hdparm  و نرم‌افزار Fio سرعت دیسک را در سیستم‌عامل لینوکس (اوبونتو) اندازه‌گیری کرد.

تست سرعت با دستور dd

در توزیع‌های لینوکسی، دستور dd یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای محاسبه سرعت نوشتن (Write) و خواندن (Read) روی دیسک است.

برای اندازه‌گیری سرعت نوشتن از دستور زیر استفاده کنید:

dd if=/dev/zero of=/tmp/testfile bs=1G count=1 oflag=dsync

پس از هر بار تست با ابزار dd توصیه می‌شود حافظه کش سیستم را پاک کنید تا نتایج دقیق‌تری به‌دست آید. برای این کار می‌توانید از دستور زیر کمک بگیرید:

sudo sh -c “/usr/bin/echo 3 > /proc/sys/vm/drop_caches”

اکنون برای بررسی سرعت خواندن از همان فایل تستی، دستور زیر اجرا می‌شود:

dd if=/tmp/testfile of=/dev/null bs=1G count=1 iflag=dsync

تست سرعت با hdparm

ابزار hdparm یکی از پرکاربردترین روش‌ها برای بررسی عملکرد هارد در لینوکس است. برای نصب آن، ابتدا دستور زیر را اجرا کنید:

sudo apt-get install hdparm

سپس برای تست سرعت دیسک، کافیست دستور زیر را وارد کنید (به‌جای sdX نام دیسک خود را قرار دهید):

sudo hdparm -tT /dev/sdX

اندازه‌گیری سرعت با Fio

ابزار Fio یکی از حرفه‌ای‌ترین ابزارها برای بنچمارک سرعت I/O هارد دیسک است. برای نصب آن از دستور زیر استفاده کنید:

sudo apt-get install fio

سپس نیاز است یک فایل پیکربندی ایجاد کنید. محتوای زیر را در فایلی با نام fio_test.fio ذخیره کنید:

[global]

rw=readwrite

ioengine=libai

bs=1m

size=1g

numjobs=1

runtime=60

time_based

group_reporting

[write_test]

filename=write_test_file

برای اجرای تست، کافی است دستور زیر را وارد کنید:

fio fio_test.fio

مزایای افزایش سرعت هارد دیسک

• افزایش سرعت پاسخگویی: هارد سریع، زمان انتظار کاربران برای دسترسی به داده‌ها را کاهش می‌دهد.
• بهبود عملکرد نرم‌افزارها: برنامه‌هایی که دائماً داده‌ها را می‌خوانند و می‌نویسند، در صورت استفاده از هارد پرسرعت، روان‌تر اجرا می‌شوند.
• مدیریت بهتر درخواست‌های همزمان: در سرورهای شلوغ، هارد پرسرعت کمک می‌کند چندین درخواست به شکل همزمان و بدون افت کیفیت پاسخ داده شود.
• کاهش ریسک خرابی و توقف سرویس: دیسک‌های مدرن، به‌ویژه SSDها و NVMeها، علاوه بر سرعت بالا، از پایداری و عمر طولانی‌تری نیز برخوردارند.

عوامل اثرگذار بر سرعت دیسک

• سرعت چرخش (RPM) در هاردهای مکانیکی
• زمان دسترسی به داده‌ها
• سرعت انتقال اطلاعات در ثانیه
• تکنولوژی ساخت SSDها (به دلیل نداشتن قطعات متحرک بسیار سریع‌تر از HDDها هستند.)
• استفاده از دیسک‌های پرسرعت در دیتاسنترها